Co słychać w powieściach kryminalnych? Co porabia detektyw w czasie wolnym? Co kryminały mówią o nas samych? Na te i wiele innych pytań spróbujemy odpowiedzieć podczas spotkania autorskiego z Adamem Regiewiczem, literaturoznawcą, medioznawcą i antropologiem, który w 2017 roku opublikował m.in. dwie książki: swój debiut prozatorski, powieść kryminalną Kamienica przy Antycznej oraz publikację naukową Pomiędzy zbrodniami. Komparatystyka na tropach kryminału, poświęconą powieściom tego gatunku. Spotkanie autorskie odbędzie się w środę 4 kwietnia o godzinie 17.00 w Ośrodku Promocji Kultury w Częstochowie.
Kamienica przy Antycznej
Droga w dół jest zawsze naznaczona śmiercią. Gdy z ciemnością mierzą się wielcy bohaterowie, rodzą się mityczne opowieści. Co jednak, gdy w otchłań mroku będą musieli zejść nieco odczarowani mieszkańcy śląskiej kamienicy oraz Lucjusz Tehm, komisarz lokalnej żandarmerii? Kamienica przy Antycznej to nie tylko kryminał, ale także opowieść iluminacyjna, usytuowana w estetyce późnego modernizmu. Ta historia o odkrywaniu światła, prawdy i sensu, podszyta filozofią, niejednego z pewnością zaskoczy. Czy warto podążać ku prawdzie? Czy nie lepiej pozostać w błogiej nieświadomości? Jaką cenę trzeba zapłacić za chwilę oświecenia?
Zbigniew Kadłubek tak pisał o powieści:
Zaskakująco oczyszczający śląskość z prowincjonalizmu literackiego debiutancki kryminał Adama Regiewicza. Ten profesor literatury, znany na wszystkich polskich uniwersytetach specjalista od kerygmatu, pisze nagle rzecz, w której jest i Jakob Böhme i św. Barbara, córka Dioskura, i arystokratyczny przemysłowiec Franz von Borgensmarck, i zbrodnicze tajemnice pewnej kamienicy. I są jakieś podziemia dobra i zła walczące ze sobą… A także zabrzańskie mądrości spod podłogi a la Dostojewski…
Pomiędzy zbrodniami
Nie jest to książka o leniuchowaniu i zasłużonym niedzielnym odpoczynku przy lekturze kryminałów. W ogóle nie zachwala się tu urlopu, weekendowych szaleństw czy rozrywek w długie zimowe wieczory. Tytuł jednego z rozdziałów: Co porabia detektyw w czasie wolnym? może być nieco mylący, wyjaśnijmy zatem: jest to książka o kon-tekście, czyli o tym, co do tekstu przychodzi ze świata, co z rzeczywistości pozaliterackiej przenika do powieściowych wydarzeń, co „spulchnia” glebę, na której wzrasta fabuła.
Obecnie powieść kryminalna, detektywistyczna czy śledcza jest w gruncie rzeczy opowieścią o współczesnym społeczeństwie: jego gustach, modach, smaku, zwyczajach i obyczajach, rytuałach, jego tematach tabu. Mówiąc inaczej, powieść tego typu jest dzisiaj rodzajem diagnozy, kamieniem probierczym życia obyczajowego, termometrem, za pomocą którego mierzy się stan podwyższonej temperatury społecznej. Takim dyskursom, podskórnym, ukrytym pomiędzy zbrodniami, poświęcona jest ta książka.
Profesor Wojciech Józef Burszta tak pisał o książce:
Książka ta daje się czytać w dwojaki sposób. Dla wyrafinowanego, przygotowanego i kompetentnego humanisty jest laboratorium możliwości komparatystyki kulturowej (kulturowej teorii literatury, antropologii literatury), popisem erudycji oraz gry konotacji i denotacji, w jakie kryminał się wikła. Dla tzw. zwykłego czytelnika to świetny przewodnik po meandrach pisarstwa realistycznego i poręczny podręcznik, na co zwracać uwagę zawsze wówczas, kiedy oderwiemy się od zwykłego śledzenia intrygi i choć na chwilę zapomnimy o zagadce fundującej ten gatunek literatury. Autor udowadnia, że związek kryminału ze sceną kultury nas otaczającej jest na tyle istotny, że świetnie jesteśmy w stanie sami się rozpoznać w dekoracjach i sztafażu opowieści – właśnie dlatego, że w istocie my też w nich jesteśmy obecni. Kryminały są dla nas, bo są o nas.
Adam Regiewicz
Adam Regiewicz to doktor habilitowany nauk humanistycznych w zakresie literaturoznawstwa, profesor nadzwyczajny Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie; obecnie dyrektor Instytutu Filologii Polskiej, kierownik Zakładu Teorii Literatury oraz Pracowni Komparatystyki Kulturowej AJD, członek Polskiego Stowarzyszenia Komparatystyki Literackiej. Zajmuje się badaniem zjawisk na pograniczu literaturoznawstwa i komparatystyki kulturowej, m.in. transkulturowym badaniem średniowieczności (mediewalizm), semiotyką i antropologią audiowizualności i nowych mediów oraz relacjami chrześcijaństwa i zjawisk kultury współczesnej, a także antropologią odgłosów i retorycznością teorii literatury. Autor książek, m.in. Kino a kultura w świetle antropologii współczesnej. Próba interpretacji kerygmatycznej (2011), Mediewalizm wobec zjawisk audiowizualnych i nowych mediów (2014), Poza horyzontem. Eseje o sztuce czytania (Ćwiczenia z poszukiwania sensu) (2015), Kerygmatyczne figury interpretacji (2016). W 2017 roku ukazały się dwie kolejne jego książki: debiutancka powieść Kamienica przy antycznej oraz Pomiędzy zbrodniami. Komparatystyka na tropach kryminału, publikacja naukowa poświęcona powieściom tego gatunku. Parę lat temu współprowadził cykl „Częstochowa do kryminału”, poświęcony częstochowskim twórcom powieści kryminalnych. Mieszka w rodzinnym Zabrzu. Jego prywatą pasją jest muzyka, czego efektem są liczne projekty muzyczne, w które angażuje siebie oraz swoje dzieci.